Gdybym miała podać jedną rzecz, która najbardziej pomaga w rekrutacji, byłaby to właśnie znajomość siebie. Jeśli znasz siebie, wiele decyzji i odpowiedzi staje się łatwiejszych i szybciej pojawia się w Twojej głowie. Zacznijmy jednak od początku :)
Co to znaczy „znać siebie”?
W moim słowniku oznacza to „wiem, jaka zazwyczaj jestem” i „rozumiem swoje zachowania”. Nie zawsze i nie wszystko, ale mam pewien poziom samoświadomości i refleksji w zakresie tego „kim i jaka jestem”.
Jeśli znasz siebie, masz uporządkowaną wiedzę na swój temat.
Wiedza ta pozwala Ci opowiedzieć „jaką jesteś osobą” bez emocji, porównywania czy oceny, łączy się w niej akceptacja tego „jak masz”, ze świadomością, że inni mają lub mogą mieć inaczej :)
Jeśli „znasz siebie” oznacza to, że masz ułożone lub intuicyjne odpowiedzi na poniższe pytania:
- Jakie są moje mocne i słabe strony?
- Co umiem a czego nie umiem?
- Co lubię robić a czego nie?
- Co sprawia mi radość i motywuje, a co odbiera siły?
- Z kim lubię pracować i jakie osoby mnie inspirują?
- Do czego dążę, co chcę osiągnąć?
- Jakie mam wartości, którymi się kieruję?
- Co jest dla mnie ważne, o co i o kogo dbam?
- Co nie ma dla mnie znaczenia, o co nie dbam lub nie zabiegam?
- Jaki model życia chcę mieć?
Zauważ, że wiele z tych pytań pada bezpośrednio lub ma znaczenie na rozmowie kwalifikacyjnej! Nie ma tu dobrych i złych odpowiedzi, są właśnie „Twoje” i firma ocenia czy Ty i ona macie podobnie :)
Nie musisz mieć też wszystkich odpowiedzi „od razu”, niektóre kształtują się latami, na podstawie zbieranych doświadczeń. Dodatkowo odpowiedzi te mogą (i raczej będą) się zmieniać w czasie – tak samo jak zmieniasz się Ty :) Świadomość tego, że coś kiedyś było tak, a teraz jest inaczej to też element znajomości siebie :)
Dlaczego warto znać siebie?
Znajomość siebie ułatwia wiele małych i dużych spraw, stanowi podłoże dla mnóstwa decyzji, które podejmujesz.
Jeśli znasz siebie, możesz:
- podejmować decyzje w oparciu o Twoje wartości i cele, które stanowią kryterium wyboru,
- wykazywać większą asertywność i jasno wyznaczać granice w relacjach z innymi, bo wiesz co jest dla Ciebie OK, a co już nie,
- łatwiej przyjmować komplementy lub krytykę, a przy tym częściej odczuwać spokój wewnętrzny, bo masz przemyślane „fakty” na swój temat,
- rozumieć, akceptować i rozwijać sposób, w jaki działasz, na przykład na podstawie TOP5 talentów Gallupa,
- mówić o sobie w sposób spójny i spokojny, w odniesieniu do cech i zachowań, jakie są dla Ciebie ważne,
- kształtować stabilną samoocenę i sposób weryfikacji opinii innych – możesz je odnosić do tego co sama o sobie wiesz,
- dopasować zadania, pracę i tryb życia do tego, jaka jesteś lub chcesz być,
- otaczać się ludźmi, którzy Cię wspierają i inspirują, akceptują taką, jaka jesteś :)
Zauważ, że znajomość siebie nie jest gwarancją tych skutków, ale raczej ich podstawą. Jest całkiem możliwe, że nawet jeśli coś o sobie wiesz… możesz nie umieć tego wykorzystać :)
Dlaczego poznanie siebie jest trudne?
Poznanie siebie (samopoznanie) jest trudne z dwóch głównych przyczyn: specyfiki procesu i treści wiedzy o sobie.
Proces poznawania siebie jest trudny ponieważ:
- wymaga czasu: wiedza formuje się długo, czasem brakuje klocków w układance, a obraz jest niejasny; niektóre pytania trzeba „w sobie ponosić”, by poznać głębsze odpowiedzi,
- wymaga energii i skupienia: to obciąża głowę, zmusza do refleksji, a przecież łatwiej oglądać koty w sieci ;)
- jest podatny na zakłócenia, które generują social media, cudze oczekiwania i fizyczne zmęczenie,
- zachodzi w działaniu, szczególnie w obliczu trudności i przeciwności, a tych raczej nie chcemy za dużo ;)
- wiąże się z innymi: wiele zależy od tego jacy ci „inni” są, jak nas traktują i czy komunikaty, które otrzymujemy są spójne. Im więcej rozbieżności lub negatywnych informacji – tym trudniej,
- nie ma jednej ścieżki, jasno wyznaczonych etapów ani potwierdzenia, że to, co wiesz już wystarczy i jest pewne,
- nikt nie zrobi tego za Ciebie, ale też Ty nie zrobisz tego za innych, to zadanie, które trzeba wykonać samodzielnie :)
- nie uczą nas tego w szkole (a przynajmniej nie wprost), więc rozpoczynamy drogę poznania siebie w dorosłości albo w wyniku znaczących doświadczeń,
- w wyniku samopoznania może się okazać, że obecne sytuacje i relacje, które masz, wymagają korekty lub zakończenia, a to trudne wybory.
Poznawanie siebie jest trudne z powodu treści wiedzy, która:
- wciąż się zmienia, tak samo jak Ty – jesteście połączeni, a to co o sobie wiesz jest trochę jak wielowymiarowy obraz, czasem wystarczy nieco zmienić kąt patrzenia by wszystko wyglądało inaczej,
- nie zawsze jest przyjemna i pasuje do całości: możesz odkryć coś, co Ci się nie spodoba, co jest sprzeczne z tym, jak chcesz o sobie myśleć – wtedy ułożenie tego chwilę zajmuje, tak, jakbyś dostała okrągły klocek do zestawu kwadratowych kostek ;)
- może być sprzeczna z tym, jak widzą Cię lub mówią o Tobie inni, nawet z tym jak Ty sama o sobie mówisz. Zmiana zewnętrznego obrazu wymaga odwagi i czasu oraz „obrony” treści w obliczu opinii innych lub wcześniejszej wiedzy o sobie.
- nie jest zero-jedynkowa, więc elementy mogą się wydawać niespójne i „niemożliwe” do pogodzenia, wręcz równoległe, a jednak istnieją razem, w Tobie,
- mocno opiera się na opiniach innych, przez co trudno jest odsiać to, co służy, od tego, co stanowi balast i nie wspiera Twoich działań,
- elementy wiedzy o sobie mogą nie mieć nazw, a ich połączenie nie zawsze jest oczywiste – przez to stają się nieokreśloną mieszanką, którą trudno ubrać w słowa.
Znów podkreślę, że wiedza o sobie się zmienia. Tak samo jak zmieniasz się Ty!
Obecnie możesz mieć „jakoś” a za kilka lat „inaczej” i to jest OK. Z czasem znajomość siebie pozwoli Ci wyłapać elementy „stałe” i „zmienne”, czyli to co stanowi „istotę” Ciebie i to, co znajduje się wokół. To oznacza też, ze poznanie siebie jest procesem na całe życie, który trwa, a nie zadaniem które raz odhaczysz i z głowy ;)
Może brzmi to tak, jakby proces samopoznania był nieprzyjemny i miał tylko negatywne skutki, ale wcale nie musi tak być! Odkrywanie wiedzy o sobie może być fascynującą przygodą, trochę jak bycie badaczem nieznanego gatunku stworzeń :) Tylko w tym wypadku to obserwacja uczestnicząca, bo patrzysz na siebie :)
Jak wykorzystać znajomość siebie w rekrutacji?
Znajomość siebie to ukryta supermoc na rekrutacji – nie zawsze widać ją wprost, ale zmienia całość tego, jak wygląda proces. Oto miejsca i sytuacje, w których bardzo Ci się przyda:
Wybór ofert pracy i analiza profilu pracodawcy
Jeśli znasz siebie, wiesz czy wolisz duże firmy czy małe, czy odnajdujesz się w dynamicznych projektach czy wolisz stabilne środowisko, lubisz sprzedaż i promocję czy wolisz pracę w tle – wszystkie te odpowiedzi stanowią kryteria wyboru możliwości na rynku pracy. Ułatwią Ci także ocenę ofert współpracy, będziesz mieć listę pytań, które pozwolą Ci ocenić, czy to coś dla Ciebie czy nie.
Przygotowanie CV oraz profilu na LinkedIn
Jeśli pracujesz nad aktualizacją CV lub tworzysz profil na LinkedIn, znajomość siebie pomoże Ci ustalić, które cechy podkreślić, jakie osiągnięcia promować, jakich słów i terminów używać, aby wypaść wiarygodnie i przyciągnąć właściwych pracodawców. Da się stworzyć wizytówki Ciebie bez tej wiedzy, ale jest to trudniejsze i często „rozłazi się” z rzeczywistością ;)
Spójna i spokojna opowieść o sobie na rozmowie kwalifikacyjnej
Gdy znasz siebie, dużo pewniej odpowiadasz na pytania o przeszłość (np. wnioski z doświadczeń, powody zmiany pracy), umiesz przedstawić swoje preferencje (co do stylu pracy, rodzaju zadań i atmosfery w biurze) jak i masz ogólny zarys przyszłości (czego szukasz w nowej roli, co możesz wnieść, a jakiego wsparcia potrzebujesz). Wtedy nawet pogłębianie tematu nie jest tak stresujące. Masz też odpowiedzi na pytania o zmianę branży, przerwy w pracy czy nietypowe zainteresowania – są one ułożone w Tobie w opowieść.
Negocjacje elementów współpracy, które są dla Ciebie ważne
Nie ma idealnych pracowników ani idealnych firm – zawsze są pewne ustępstwa lub zadania, które nie przyprawiają nas o drżenie serca z radości ;) Jeśli znasz siebie, wiesz, które elementy nie podlegają negocjacjom i dlaczego, możesz też od razu wskazać, które warunki pracy są dla Ciebie absolutnie podstawowe lub niezbędne do szczęścia. Dzięki temu obie strony mogą podjąć decyzję o współpracy świadomie.
Spójny wizerunek w sieci, w dokumentach i „na żywo”
Zdecydowanie warto znać siebie, jeśli chcesz określić wyjątkową mieszankę, jaką stanowią Twoje naturalne talenty, unikalne doświadczenia i wybrane preferencje wobec stylu życia. Dzięki temu możesz świadomie budować markę w sieci, mieć dopasowane do tego CV i wiedzieć, że są spójne z tym, jak działasz na co dzień. Tak właśnie powstaje mityczna „autentyczność” ;)
Jak można poznać siebie?
Poznania siebie dokonujemy przez myślenie ;)
Bardzo Cię do tego zachęcam, bo zdecydowanie warto znać siebie!
Wsparcia w samopoznaniu możesz szukać w odniesieniu do procesu i/lub treści. Zależnie od tego, czego potrzebujesz bardziej, dobierz odpowiednie metody – w końcu to Twoja indywidualna ścieżka poznania :)
Szukasz wsparcia w określeniu treści wiedzy o sobie?
- Zapytaj o opinie bliskie Ci osoby: jakie 4 określenia według nich najmocniej Cię charakteryzują, zbierz odpowiedzi i poszukaj wzorców; ja wybrałam 6 osób, każdą z nieco innego kontekstu, aby stworzyć w miarę pełny obraz – zdziwiłam się odpowiedziami! :)
- Wykonuj rozwojowe ćwiczenia, raz na jakiś czas szukaj odpowiedzi na pytania o to, co jest dla Ciebie ważne, co myślisz o świecie i jakimi wartościami się kierujesz – z czasem zobaczysz powracające wzory!
- Zrób test Gallupa – otrzymasz raport z listą 5 kluczowych talentów, każdy ma nazwę i opis, dzięki czemu zyskasz jasny słownik i kategorie analizy,
- Określ profil w ramach MBTI, poprzez darmowy test na stronie 16personalities.com. Przemyśl wyniki, obserwuj czy są zgodne z tym, co o sobie wiesz.
Zachęcam Cię do stawiania dalszych pytań, nie musisz przyjmować wyników za pewnik.
Warto spojrzeć na nie krytycznie, poobracać nowe dane w głowie i poszukać odpowiedzi:
Czy to, co mówi dany test czy ćwiczenie jest prawdą?
Jeśli nie, to co o mnie jest „prawdziwe”?
Szukasz wsparcia w procesie poznania siebie?
- Znajdź osoby, które lubią rozmawiać o rozwoju i analizują siebie – opowiadaj o tym, co dla Ciebie ważne, słuchaj tego jak one widzą świat, zastanawiaj się czy masz podobnie czy inaczej, każda rozmowa będzie Cię pobudzać do myślenia :)
- Jeśli zdecydujesz się na poznanie talentów Gallupa, trzy fajne opcje to:
- masa darmowych materiałów, w tym odcinki podcastu „Z pasją o mocnych stronach”, który prowadzi Dominik Juszczyk (po polsku) lub treści bezpośrednio od Instytutu Gallupa, udostępniane w ramach podcastów i wpisów (po angielsku).
- rozmowy lub spotkania w grupie „Z pasją o mocnych stronach” Dominika – możesz zadać ogólne pytanie, spytać o konkretny talent lub poszukać bliźniaków talentowych :)
- kurs online Dominika, który wyznaczy Ci jasną ścieżkę pracy nad rozwojem talentowego potencjału i pomoże przełożyć teorię na praktykę.
- Możesz skorzystać ze wsparcia doradcy zawodowego, coacha albo terapeuty – zależnie od tego jak głębokiej lub dynamicznej pracy potrzebujesz :)
- Zapraszam Cię także do rozmów i stawiania pytań w ramach listów Pani Refleksji – co poniedziałek rano, na dobry początek tygodnia :)
Mocno trzymam kciuki za Twoją ścieżkę poznania siebie.
Wiem, że to długa droga, pełna znaków zapytania.
Wiem też, że warto znać siebie – daje to dużo satysfakcji i przynosi spokój.
Tego Ci życzę!
„Self-awareness isn’t sexi.
It’s just powerful”
Autor zdjęcia: Siora photography/unsplash.com
